نگاهی به كارنامه و اظهارات اولین وزیر مستعفی دولت سیزدهم بخشی از برنامههای ناكام وزیر تعاون،كار و رفاه اجتماعی اشتغالزایی با یك میلیون تومان مشكلات افزایش دستمزد و مستمری طرح ازدواج جوانان با 5 سال معافیت مالیاتی طرح انقلاب اقتصادی و ساخت لامبورگینی بركناری اتوبوسی به اسم مبارزه با فساد گروه اقتصادی حجت عبدالملكی، وزیری كه روزی گفته بود «نه توصیه میپذیرد و نه دستور میگیرد» سرانجام نتوانست در یكی از پرحاشیهترین و شاید مهمترین وزارتخانهها دوام بیاورد. عبدالملكی، 41 ساله زاده شهرری، دانشآموخته دانشگاه امام صادق در رشته عجیب و غریب «معارف اسلامی و اقتصاد» و دكترای اقتصاد از دانشگاه اصفهان، با اظهارنظرها و ادعاهایش پیش از تصدی پست وزارت معروف شد. اما حضور در وزارت كار، رفاه و تامین اجتماعی كه در مناسبات اقتصادی بازیگر مهمی است؛ از قواره او خارج بود. به چند دلیل: وزارت كار، بخش مهمی از سرمایه نیروی انسانی مشغول در فضای اقتصادی ایران را مدیریت میكند. طبقه كارگر با شدت گرفتن تحریمها در معرض مشكلات معیشتی قرار گرفته و برای بهبود وضعیت خود مطالبات زیادی دارد. از طرف دیگر، مجموعه شركتهای تحت تصدی این وزارتخانه اهمیت آن را در بورس بالا برده و هر اقدامی میتواند در وضعیت كلی بورس تاثیر بگذارد. ضمن اینكه مساله حقوق بازنشستگان نیز هست كه در ماههای اخیر با تجمعات معترضان نیز روبهرو شده. بنابراین خروج فردی كه با «ادعاهای بزرگ» به این وزارتخانه آمده؛ چندان هم غیرقابل پیشبینی نبود. در این گزارش تلاش شده برخی ادعاهای او به تصویر كشیده شود. ادعاهایی كه حتی به نظر میرسد فضای كاری را برای دیگر اعضای تیم اقتصادی دولت تنگتر كرده بود و شاید همین فشارها منجر به استعفا (بخوانید بركناری) عبدالملكی شد. اشتغالزایی با یك میلیون بخش عمدهای از ادعاهای عبدالملكی به پیش از دوران وزارت كوتاه او برمیگردد. زمانی كه معاون اشتغال و خودكفایی كمیته امداد بود و همزمان در مسابقهای با نام «میدون» در سیما نیز به عنوان «داور» حضور داشت. او این ادعاها را در توییتر خود عنوان میكرد و اتفاقا با بازخوردهای منفی زیادی نیز روبرو بود. بهطور مثال، سیزدهم فروردین ماه 1399 او در توییتی به نقل از «روزنامه سان انگلستان» مدعی شد كه «طبق دستورالعمل جدید در امریكا، افرادی كه دچار سندروم داون، فلج مغزی یا اوتیسم باشند، در صورت ابتلا به كرونا به حال خود رها میشوند تا بمیرند!» بعدها مشخص شد كه نه در تیتر و در نه هیچ جایی از مطلب روزنامه «سان»، این جمله وجود نداشته كه «به حال خود رها میشوند تا بمیرند!» یك ماه، او در توییتی دیگر مدعی شد كه «با یك میلیون تومان هم میشود اشتغالزایی كرد.» و در پاسخ به اینكه چگونه چنین چیزی ممكن است نوشت: «حق دارید! آموزش ندادهایم!» ساخت لامبورگینی و طرح انقلاب اقتصادی در یكی از جنجالیترین ادعاها، 17 فروردین 1400 و پیش از روی كار آمدن دولت رییسی، او مدعی شد كه «پنج جوان ایرانی خودروی لامبورگینی در ابعاد جهانی ساختهاند.» او همچنین طرحی تحت عنوان «انقلاب اقتصادی ۱۴۰۰» پیشنهاد داده بود كه طی آن تغییر كاربری زمینهای كشاورزی آزاد شود و مالك آن زمینها اختیار داشته باشند در آنها هر فعالیت دامی، صنعتی و … انجام دهد. در همان زمان عباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی نسبت به غارت منابع طبیعی بر اساس این ایده هشدار داد. درب پاركینگها در كره جنوبی ادعای عجیب دیگر او پیش از وزارت، در یك سخنرانی در جمع تشكلهای دانشجویی عنوان شد كه گفته بود: «در كره جنوبی درب پاركینگها به گونهای ساخته شده كه فقط خودروی كرهای میتواند وارد پاركینگ شود و به هیچ عنوان مرسدس بنز كه بزرگتر است، نمیتواند وارد شود!» ظاهرا آقای عبدالملكی نمیدانسته عرض خودروهای كرهای در برخی مدلها بیشتر و در خودروهای غربی كمتر است و اساسا نه در كره و نه هیچ جای جهان كسی بر این اساس واردات خودرو را محدود نمیكند. طرح ازدواج جوانان با 5 سال معافیت مالیاتی عبدالملكی در یكی دیگر از اظهارات عجیب خود زمانی كه در یك برنامه تلویزیونی در فروردین ماه گذشته با این سوال مواجه شد كه چرا جوانان سراغ ازدواج نمیروند، گفته بود: «چون از لحاظ اقتصادی آیندهای ندارند.» او برای حل این مساله و آسان كردن ازدواج طرحی ارایه میدهد كه مطابق آن، «در لحظه ازدواج دختر و پسر همان توی محضر یك شركت به نامشان ثبت میشود و میتوانند فعالیت اقتصادی خودشان را در كنار دیگر فعالیتها از همان حجله زفاف شروع كنند البته با ۵ سال معافیت مالیاتی و به ازای هر فرزند میتوانند ۲ سال معافیت مالیاتی دریافت كنند.» اقتصاد ایران از چین بازتر است در اردیبهشت سال گذشته نیز وی با حمله به مدافعان پیوستن به افایتیاف، مدعی شده بود كه «اقتصاد ایران از اقتصاد چین بازتر است.» عبدالملكی كه در یك برنامه تلویزیونی با فرهاد نیلی اقتصاددان و نماینده پیشین ایران در بانك جهانی مناظره میكرد، مدعی شد رتبه چین از نظر «باز بودن اقتصاد» ۱۰۰ است و ایران هم از چین رتبه بالاتری دارد. او سپس در یك رشتهتوییت توضیح بیشتری داده و تاكید كرده اشاره او به «شاخص باز بودن اقتصاد» است كه ترجمه «Trade Openness» است. این در حالی است كه در همان زمان آخرین رتبهبندی بنیاد هریتیج از شاخص آزادی اقتصادی ایران نشان میداد ایران در میان ۱۷۸ كشور در مقام ۱۶۸ و چین در رتبه ۱۰۷ قرار دارد. بركناری اتوبوسی به اسم مبارزه با فساد عبدالملكی در یكی از مهمترین شعارهای خود عنوان كرد كه «برای مبارزه با فساد آمده» و دستگاه انتصابات را بر محور شایستهگزینی اعلام كرد و گفت كه «اگر مدیری پس از انتصاب خطا كند؛ فساد كند یا ناكارآمدی او ثابت شود، بلافاصله بركنار خواهد شد.» او از تصمیمش برای بركناری هزار نفر از مدیران زیرمجموعه وزارت كار خبر داد و تاكید كرد ۳۵۰ نفر بركنار شدهاند و ۶۵۰ نفر در نوبت هستند. او مدعی شد كه « تدوین كمیته بازرسی، حقوقی و حراستی به صورت نظامواره در این زمینه تشكیل شده است كه منجر به تشكیل ۱۲۰ پرونده شده كه برخی از آنها تكمیل شده و آماده ارسال به دستگاه قضایی است و در آینده به اطلاع مردم میرسانیم و با هماهنگی مقام قضایی اسامی این افراد و پروندههای فساد را رسانهای میكنیم.» این در حالی است كه بعدها صالحی دادستان عمومی و انقلاب تهران در جلسه شورای عالی قضایی ادعای عبدالملكی را رد كرد و گفت: « طبق بررسیهای به عمل آمده تا امروز هیچگونه اعلام جرمی علیه مدیران سابق وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعی به دادسرای تهران واصل نشده است.» مشكلات بازنشستگان با وجود دستگاه عریض و طویل وزارتخانهای مانند كار، رفاه و تامین اجتماعی گفته میشود كه در ابتدای سال به دلیل یك «غلط تایپی» صورت گرفته در بند ۴ تبصره ۱۲ قانون بودجه كل كشور این شائبه برای دستگاههای اجرایی ایجاد شد كه می زان افزایش حقوق بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی در سال جدید باید همانند سایر صندوقهای بازنشستگی فقط ۱۰ درصد باشد؛ این در حالی است كه معمولا میزان افزایش حقوق بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی از سوی هیات امنای این صندوق مطابق با تغییرات دستمزد سالانه كارگران در شورای عالی كار تعیین میشود. اما اینبار وجود یك «ویرگول» غلط در میانه عبارت «صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی نیروهای مسلح» و اصلاح آن ۲۳ روز دستگاههای اجرایی را معطل گذاشت تا از بررسی افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی شانه خالی كنند. در نهایت مقرر شد افزایش حقوق در خرداد اعمال و معوقات نیز در مرداد پرداخت شود.اما با شدت گرفتن تجمع بازنشستگان، او بارها مورد انتقاد قرار گرفت. بازنشستگان با برگزاری اعتراضات سراسری خواستار استعفای او شدند و شعارهای تندی نیز علیه او و دولت سر دادند. مشكلات افزایش حقوق و دستمزد در یكی از چالشبرانگیزترین مواردی كه در كارنامه كاری وزیر مستعفی كار قرار میگیرد، میزان حقوق و دستمزد كارگران در سال جدید با رشد 57.4 درصدی روبهرو شد. اتفاقی كه با اعتراض گسترده جامعه كارفرمایی و حتی كارشناسی روبهرو شده و هنوز هم تركشهای این تصمیم در بازار كار دیده میشود. توصیهها در این دوره بر مهار تورم و اجرای برنامههای حمایتی استوار بود، اما در نهایت افزایش ۵۷ درصدی حقوق اتفاق افتاد و تورم نیز روند افزایشی خود را حفظ كرد. فاصله ادعا تا عمل گفته میشود عبدالملكی به عنوان «مشاور» در دولت به فعالیتهای خود ادامه خواهد داد و حتی شنیده شده كه برای سفارت در یكی از كشورهای شرقی نیز كاندیدا شده است. به نظر میرسد كه او بار دیگر به توییتر برگشته و ادعاهای دیگری را نیز به اشتراك بگذارد. هرچند، در همین مدت زمان كوتاه وزارت، احتمالا متوجه شده كه فاصله «ادعا و شعار» تا «عمل» بسیار زیاد است. امروز، نه با یك میلیون تومان شغلی ایجاد شده، نه خبری از آن جوانانی است كه لامبورگینی تولید كردهاند و اثرات تخریبی تحریمها و لجبازی بر سر افایتیاف بیش از پیش نمایان شده است.
نظرات